Minister Van der Laan wilde direct na zijn aantreden merken dat hij de PVV serieus wil nemen. Daarom nam hij naar aanleiding van kamervragen van de PVV over kwetsende berichten op marokko.nl meteen stappen tegen deze website. Hij eist van de site goed beheer, maar wat verstaat hij daaronder?
Er zijn mensen die er blijkbaar genoegen in scheppen hun dag door te brengen met het kwetsen van bevolkingsgroepen op webfora. Zo zijn er op de sites van de Telegraaf, Elsevier en GeenStijl een aantal vaste bezoekers die graag schelden op moslims en Marokkanen. En ook op Marokkaanse fora zijn soms stuitende teksten te vinden.
Toen Fritsma in januari een bezoek bracht aan marokko.nl schrok deze PVV’er zich een hoedje van enkele kwetsende teksten naar aanleiding van de dood van twee Nederlandse militairen in Uruzgan. Fritsma stelde Kamervragen en de kersverse minister van integratie Van der Laan liet direct een onderzoek instellen.
Opvallend genoeg vond er niet alleen een onderzoek plaats naar marokko.nl, maar ook naar maroc.nl en islamwijzer.nl. Over deze laatste twee sites waren – voor zover bekend – geen concrete klachten; wel bestaat met deze sites, net als met marokko.nl een subsidierelatie in verband met enkele specifieke projecten tegen radicalisering. Daarom werden ook de beheerders van deze sites eind februari bij de minister ontboden.
In een brief aan de Kamer bericht Van der Laan in maart dat hij een feitenonderzoek heeft laten verrichten naar de drie sites, maar laat hij achterwege wat de uitkomsten van dit onderzoek zijn geweest. Ook meldt hij dat hij met de exploitanten van deze sites heeft gesproken over het beheer van de sites, maar vermeldt hij niet wat hij onder goed beheer verstaat. Wat voor uitspraken zijn in zijn ogen kwetsend of niet toelaatbaar?
Dat er kwetsende berichten verschijnen op webfora is niet te voorkomen. Relevant is wel hoe lang de webfora deze berichten laten staan. De moderatoren van bijvoorbeeld marokko.nl moeten per dag zo’n 50.000 berichten, verspreid over verschillende subfora beoordelen. Het is onmogelijk alle kwetsende uitspraken direct te verwijderen. Welke termijn is volgens de minister dan wel redelijk om ontoelaatbare uitspraken verwijderd te hebben?
Van der Laan heeft nu drie sites ontboden die subsidie ontvangen. Interessant is de vraag of de minister normen kan formuleren waaraan hij het beheer van de sites wil toetsen en of dit ook consequenties gaat hebben voor andere sites die op één of andere manier geld ontvangen van de Nederlandse overheid. Worden er nu ook voorwaarden gesteld aan het beheer van websites waarop geadverteerd wordt door een Nederlandse overheidsinstelling? En, minister Plasterk, hoe zit het met het beheer van de webfora van bestaande omroepen of van de nieuwe omroepen Wakker Nederland (Telegraaf) en Powned (GeenStijl) die ook gebruik (willen) maken van belastinggelden?
Neem nou Geenstijl. Daar vinden ze het leuk Marokkanen te bashen en dus ook Marokko.nl. Er werd dan ook enthousiast gereageerd op het besluit van Van der Laan om onderzoek in te stellen naar marokko.nl (Eberhard is onze vriend, subsidiestop marokko.nl). En toen deze week Azdin Chadli sneuvelde in Uruzgan, was Geen Stijl niet te beroerd de minister duidelijk te maken dat er dubieuze teksten waren verschenen op marokko.nl, zoals: “Ik hoop dat hij in de hel verbrandt, hij vecht tegen de moslims tfoee”, “Hij is doodgegaan terwijl hij kufr pleegde. Vechten tegen je moslimbroeders names de kuffaar.”, en “Dit is zijn verdiende loon vind ik..de gepaste straf!”Maar, het bleek ook dat marokko.nl deze reacties keurig snel verwijderd had. GeenStijl kon niet veel anders dan verwijzen naar screen–shots die de redactie eerder had gemaakt.
De moraalridders van Geen Stijl hebben trouwens geen last van een gebrek aan hypocrisie. Want terwijl zij zich druk maakten over marokko.nl lieten hun eigen bezoekers zich ook lekker genuanceerd uit.Zo schreef een reaguurder naar aanleiding van het overlijden van Azdin Chadli:”één kudtmarokkaan minder, nog een heel rifgebergte te gaan” (deze reactie werd later ‘weggejorist’ maar is nog leesbaar in een andere reactie) en na het bericht over marokko.nl lezen we: “Hadden we eindelijk eens een goede Marokkaan. En dan gaat tie dood.Snif.” “Chadli had meer moed in zijn donder dan al die rifratten op rifratten.nl en hun inteelt familie (plus geit) bij elkaar.” ” Met Turkisch Air terugsturen. Wel eentje met defecte motoren graag.”
Van der Laan kan natuurlijk sites waaraan hij subsidie verstrekt op het matje roepen en vragen om goed beheer, maar hij zal dan wel moeten aangeven wat hij onder goed beheer verstaat. De vraag is of hij vervolgens over sanctiemogelijkheden beschikt om werkelijk stappen tegen de sites te ondernemen. In de subsidievoorwaarden staat hier -waarschijnlijk – niets over vermeld. Wanneer hij stappen tegen de Marokkaanse sites wil ondernemen, zal dat moeten gebeuren op grond van toetsbare criteria die ook toepasbaar kunnen zijn op andere webfora dienu en in de toekomst van de overheid geld ontvangen.
Zo niet, dan moet de conclusie zijn dat de minister zich voor het karretje van de PVV heeft laten spannen en zich heeft laten verleiden tot symboolpolitiek. Het enige wat dan is bereikt, is dat (opnieuw) desuggestie is gewekt dat ze in den Haag ernstig last hebben van selectieve verontwaardiging en dat voor Marokkanen een andere vrijheid van meningsuiting geldt dan voor andere groepen.
Binnenkort meer. Dan over het democratische belang van sites als maroc.nl, marokko.nl en Geen Stijl op grond van een onderzoek dat ik vorig jaar heb gedaan.
naschrift: Geen Stijl krijgt al overheidssteun:
Martijn de Koning heeft op zijn blog inmiddels duidelijk gemaakt dat GeenStijl al lang overheidssubsidie krijgt, namelijk van het ministerie van Defensie. De Koning concludeert op grond daarvan:
…als Marokko.nl met subsidie onder vuur ligt vanwege onwelgevallige uitspraken dan waarom Geenstijl.nl niet? Geenstijl mag zich graag als rebels en recalcitrant opstellen, maar is dat natuurlijk niet. Defensie mag graag gebruik maken van Geenstijl als wervingskanaal en Geenstijl mag zich daar ook graag voor lenen onder meer via vliegende reporter Rutger wiens tripje naar Noorwegen keurig werd betaald door defensie. Defensie is dan ook nog eens een belangrijke adverteerder voor Geenstijl:
Defensie vuistdiep in GeenStijl | Leugens.nl
(…) Van Weesie mag wel claimen dat Geenstijl.nl ‘journalistiek volledig vrij is’ maar dat is natuurlijk onzin. ‘Embedded’ betekent per definitie namelijk niet vrij en Defensie geeft dat ook aan door te stellen dat er ‘binnen de grenzen van het redelijke’ filmopnamen gemaakt mochten worden tijdens Rutgers tripje naar Noorwegen. Geenstijl onderwerpt zich dus aan de censuur van Defensie doordat Defensie het kader bepaalt. Nou is het omgekeerde natuurlijk ook niet helemaal waar; Geenstijl is geen huisorgaan van Defensie en zeker de reaguurders hebben helemaal niks te maken met de afspraken met Defensie. Maar dit doet toch de vraag rijzen of Defensie dan wel zo blij is met Geenstijl gezien uitspraken als ‘gelukkig is het geen Nederlander’ en ‘moslims horen niet in de krijgsmacht’. Als Chadli een moslim was (geen idee) dan heeft de persoon die dat zei zijn zin gekregen in dit geval, maar dat gaat toch behoorlijk in tegen het beleid van Defensie dat er juist op gericht is van de krijgsmacht een betere afspiegeling van de samenleving te maken. Moeten dergelijke uitlatingen dan gesubsidieerd worden door Defensie en straks ook via omroepgelden, zou je je kunnen afvragen.
Ewoud Butter 