Zembla besteedde gisteravond aandacht aan het Zeeuwse bedrijf Thermphos, niet alleen een van de grootste fosforproducenten ter wereld, maar volgens Zembla ook al 20 jaar één van de ergste vervuilers van Nederland. De uitzending was pijnlijk voor Thermphos en het provinciebestuur van Zeeland, maar zeker ook voor de lokale afdeling van Groenlinks en haar gedeputeerde Marten Wiersma. GroenLinks vormt samen met de rentmeesters van CDA, ChristenUnie en de SGP het provinciebestuur van Zeeland.
In haar wijsheid heeft het provinciebestuur deze week Thermphos toestemming gegeven nog vier jaar lang vier keer zoveel dioxine uit te stoten als wettelijk is toegestaan.
Gedeputeerde Wiersma (GroenLinks) vindt dat goed uit te leggen. “De volksgezondheid is er juist bij gebaat dat we een milieuvergunning verlenen. De overheid moet belangen afwegen binnen de ramen van de wet”, zegt Wiersma tegenover de PZC. “Nee, het gaat niet om economisch belang: de volksgezondheid is leidend.” En: “Het is buitengewoon belangrijk dat die vergunning wordt verleend omdat we dan kunnen handhaven. In die vergunning hebben we ook de uitstoot van zware metalen naar beneden gebracht.”
Er wordt in Zeeland dus een vergunning verleend om regels te overtreden, zodat er beter kan worden gehandhaafd. Het is alsof je de maximumsnelheid naar 200 kilometer per uur verhoogt om het de politie gemakkelijker te maken te handhaven.
Leg zo’n redenering maar eens uit aan je kiezers of aan degenen die in de directe omgeving van Thermphos wonen.
Gezondheid omwonenden
Volgens Zembla hebben deze omwonenden sinds 2008 regelmatig last van rookwolken die irritatie aan ogen en luchtwegen veroorzaken en soms tot braakneigingen en hoofdpijn leiden. Milieu-expert Vollenbroek verklaart in de uitzending dat de uitstoot van zware metalen door Thermphos sinds 1985 twintig keer hoger is geworden.
De afgelopen maanden zijn er door het RIVM in opdracht van de provincie metingen verricht naar de omvang en samenstelling van de uitstoot van Thermphos. Het RIVM verrichtte in september metingen op het terrein van Thermphos en het bedrijf laat weten dat de gemeten waarden binnen de vergunningsnorm van 0.4 nanogram TEQ per kubieke meter liggen. “Het resultaat van de metingen geeft aan dat ons verbeterplan werkt en dat is heel positief” aldus directeur Rob de Ruiter op de website van Thermphos. Overigens wordt door Zembla melding gemaakt van een intern rapport van Thermphos waaruit zou blijken dat de uitstoot van dioxine soms een factor 50 boven de norm ligt. In de uitzending van Zembla komt Thermphos helaas niet aan het woord.
Wat de effecten van de vervuiling op de omwonenden is, blijft onduidelijk. Uit de aflevering van Zembla en een verslag van een bewonersbijeenkomst in de PZC blijkt dat het RIVM van de provincie geen onderzoek mocht doen in de nabije dorpen, dus ook geen gezondheidsonderzoek onder de bevolking. “We kunnen met dit onderzoek helaas niets zeggen over de effecten voor omwonenden”, aldus een medewerker van het RIVM in de uitzending van Zembla.
De uitspraak van Wiersma ” de volksgezondheid is leidend” klinkt dan niet erg geloofwaardig.
strafrechtelijk onderzoek
Het Functioneel Parket van het Openbaar Ministerie is inmiddels een onderzoek gestart naar overtredingen van de milieuwet en ook onderzoekt het parket een ongeval waarbij vorig jaar twee werknemers om het leven kwamen. Het ministerie van VROM dreigde in september het bedrijf te sluiten omdat het ‘een loopje neemt met de milieueisen.’
Terwijl dit strafrechtelijk onderzoek tegen Thermphos loopt, besluiten de rentmeesters van Zeeland dus op grond van een onvolledig RIVM-onderzoek een milieuvergunning te verstrekken.
Moeilijk te begrijpen is dat de kwestie geheel lijkt voorbij te gaan aan de Zeeuwse statenfractie van GroenLinks. Op de website van het Zeeuwse GroenLinks is er amper aandacht voor de kwestie te vinden, wat voor een partij die zich als mileupartij afficheert op z’n minst verrassend mag heten. Het riekt in ieder geval niet erg naar dualisme.
Deze schijnbaar lakse houding van GroenLinks in provincie Zeeland, wordt deels gecompenseerd door GroenLinks Tweede Kamerlid Liesbeth van Tongeren die wel van zich laat horen en terecht kamervragen stelt: “Bent u het met mij eens dat er geen milieuvergunning aan Thermphos verstrekt zou moeten worden, zolang het bedrijf niet aan de Nederlandse norm voor dioxine-uitstoot voldoet? (…)”
Update: Ook Femke Halsema neemt duidelijk afstand. Op Twitter heeft ze laten weten: “Zojuist Zembla teruggezien: beschamend! #GroenLinks heeft de minister verzocht om de vergunning te vernietigen.”
Hieronder de aflevering van Zembla.
Ewoud Butter 