Het kabinet is niet meer van plan uit te laten rekenen wat de kosten en baten zijn van allochtonen. De PVV vroeg in juli alle departementen om de kosten en baten van immigratie, met name de niet-westerse, in de periode 2004-2014 op een rij te zetten. Het kabinet weigert dit nu op grond van principiële en praktische argumenten. Dat liet minister Van der Laan weten. De minister heeft groot gelijk, maar het mag vreemd genoemd worden dat het kabinet nu pas met bezwaren tegen het verzoek van de PVV komt.
Het kabinet heeft lange tijd de suggestie gewekt de vragen van de PVV serieus te willen gaan beantwoorden. De Volkskrant berichtte zelfs dathet SCP gevraagd was de berekening uit te voeren. Maar nu laat het kabinet bij onde van Van der Laan weten de waarde van groepen mensen in de samenleving niet in geld te willen uitdrukken. “Wij kijken naar de effecten van beleid, maar leggen onze inwoners niet langs de lat van wat ze in euro’s betekenen”, zei minister Van der Laan (Wonen, Wijken, Integratie) in de Volkskrant. “We bieden nu uit alle begrotingen de gegevens aan die we hebben, dat zijn we staatsrechtelijk verplicht. Maar we doen het gesorteerd, op die terreinen waarop we achterstanden bestrijden. We gaan niet toerekenen of schatten, want wij houden geen boekhouding bij van groepen mensen.”
Dat is een principieel en te respecteren standpunt, maar waarom moest dat antwoord dan zo lang op zich laten wachten?
Politieke propaganda
Uiteraard maakt de PVV-fractie van de weigering van het kabinet een nummertje. De fractie heeft laten weten verbijsterd te zijn over de antwoorden vanhet kabinet. “Het is een botte belediging vande Kamer en de kiezer dat minister Van der Laan in zijn elitaire arrogantie stelt hier niet eens in geinteresseerd te zijn.(..) DeNederlandse kiezer mag blijkbaar niet weten wat de massa-immigratiekost. Er wordt gewoonweg een blanco cheque uitgeschreven. Het kabinetdoet niet eens een poging om tot een schatting van de kosten te komen. Eerder kwam het CPB wel met cijfers. Het weekblad Elsevier becijferde onlangs dat de immigratie de afgelopen veertig jaar meer dan 200 miljard euro heeft gekost en alleen al dit jaar bijna 13 miljard euro zal kosten.” PVV-fractievoorzitter Wilders liet deze week weten geen genoegen tenemen met het antwoord van Van der Laan en een onafhankelijk onderzoek naar de kosten van de massa-immigratie te eisen.
Opvallend is trouwens dat de PVV het niet meer over een kosten-baten analyse heeft, maar alleen nog over ‘kosten’ spreekt. Daarmee laat de partijweten eenzijdig en beperkt aan waarheidsvinding te willen doen. Een economische berekning waarin alleen wordt gekeken naar de kosten en niet naar de baten, biedt geen enkele basis meer voor beleid of een zinnige discussie, het geeft alleen voeding aan politieke propagandaverhalen waarin allochtonen, liefst moslims, en bij voorkeur als groep gebasht worden.
Zie bijvoorbeeld de PVV-site het Vrije Volk,waar wordt ‘uitgerekend’ wat alleen al moslims zouden kosten: 9 miljard. De berekening rammelt overigens aan alle kanten, om te beginnen met het aantal moslims (1 miljoen in plaats van 850.000) waarvan wordt uitgegaan. De schrijver van het stuk is wel helder over zijn politieke bedoelingen: hij noemt zichzelf directeur van de stichting tot Bevordering van de islamofobie in oprichting.
In NRC Handelsblad krijgt de PVV bijval van Christopher Caldwell, een columnist van The FinancialTimes. Deze betoogt onder andere dat de economische voordelen van immigratie kort en marginaal zijn geweest.Hij vindt dat er geen taboe moet zijn om de kosten van immigratie te onderzoeken en meent tegelijkertijd dat de sociale gevolgen immigratie verstrekkend zijn geweest en hebben geleid tot verwatering van traditionele basiswaarden in de Europese samenleving.
Praktische bezwaren
Nou zijn er tal van principële bezwaren te verzinnen om de kosten van een bepaalde bevolkingsgroep uit te rekenen. Denk maar aan de reacties die er zouden komen op de vraag om de kosten uit te rekenen van bejaarden, gehandicapten, kunstenaars, Limburgers, topsporters, hooligans, (ex-)politici, kinderen, kankerpatienten, rokers, drinkers, autorijders, huiseigenaren (hypotheek), huurders met huursubsidie, mensen die hun hulp in de huishouding zwart betalen, museum- en theaterbezoekers, WAO’ers, AOW’ers, oorlogsslachtoffers, de PVV, psychiatrisch patienten, ouders die kinderbijslag ontvangen, hondenliefhebbers, boeren, Oostgroningers, belastingontduikers, mensen met een laag IQ, etc.
Als belastingbetaler dragen we op één of andere manier bij aankosten van andere bevolkingsgroepen. In sommige gevallen gaat de kostvoor de baat uit: investeringen in het onderwijs aan kinderen,waaronder overigens veel allochtone kinderen, is op lange termijn eeninvestering in onze eigen oudedagsvoorziening. In veel andere gevallenis het ook een kwestie van beschaving om groepen die het (even)moeilijk hebben, (tijdelijk) bij te staan.
Los van principiële bezwaren is ook de vraag relevant in hoeverre het praktisch mogelijk is te berekenen wat allochtonen deNederlandse samenleving kosten en wat ze opleveren. Het antwoord is simpel: het is praktisch onmogelijk. Bij de meesteuitgaven en inkomsten die door de Nederlandse overheid worden gedaan,wordt geen onderscheid gemaakt tussen allochtonen en autochtonen.Daarnaast worden vaak verschillende definities gehanteerd voor het begrip ‘allochtoon’, wat het moeilijk maakt cijfers te vergelijken.Verder is migratie nauw verbonden met de keuze die we als handelsnatie hebben gemaakt voor een open economie.
Van der Laan gaf in de Volkskrant ook enkele ‘methodologische waarschuwingen’ voor wie denkt dat de kosten en baten van groepenmensen wel te berekenen zijn. Uit kosten van de zorg blijkt dat allochtonen vaker naar de huisarts gaan. “Maar bij specialistenhulp zijn autochtonen juist weer oververtegenwoordigd. Daar moet je rekening mee houden,”aldus Van der Laan. Ook wees Van der Laan erop dat allochtonen soms op gebieden waarvan geen exacte cijfers worden bijgehouden sterk zijn ondervertegenwoordigd. “Ze maken veel minder gebruik van hypotheekrenteaftrek of cultuursubsidies.”
Er zijn meer hordes te bedenken: zo hebben de meeste eerstegeneratie allochtonen het kostbaarste deel van hun leven, hun kindertijd waarinze vooral school en zorg kregen, elders doorgebracht. Ook leven ze korter en maken ze minder gebruik van verzorgingstehuizen.
De SP vindt dat de PVV antwoord moet krijgen van het kabinet op haar vragen over de kosten van niet-westerse allochtonen. ,,Als oppositie heb je recht op informatie”, zei SP-fractieleider Agnes Kant zondag in het tv-programma Buitenhof. Beste Agnes, als kamerlid heb je het rechtom iedere vraag te stellen die je wilt, maar je zult moeten accepteren dat niet op alle vragen een verantwoord antwoord is te geven. Het zou anders aan dit grotendeels christelijke kabinet een aardige vraag zijn om het bestaan van God te bewijzen.
Tot slot: stel dat de berekening van Elsevier zou kloppen en allochtonen de Nederlandse samenleving 13 miljard per jaar kosten. Dan zou maar liefst bijna 1% daarvan naar één (extended) allochtone familie gaan: het koninlijk huis. En om maar even door te gaan met versimpelingen: als de 3,2 miljoen allochtonen (waarvan 1,8 miljoen niet-westers) de staat 13 miljard kosten, betekent dat dan dat de overige 155 miljard (van de 168miljard) naar autochtonen gaat? In dat geval zouden allochtonen (19% van de bevolking en 8% van de begroting) aanmerkelijk ‘goedkoper’ zijn dan autochtonen (81% van de bevolking en 92% van de begroting).
Ewoud Butter 