Een rel scoort, een rel trekt de aandacht.
Gisteravond ontving ik een persbericht van de NPS dat als volgt begon:
Suhayb Salam, de man die samen met zijn vader de omstreden moskee in Tilburg runt, loopt tijdens de tv-uitzending Bimbo’s en Boerka’s, a.s. donderdag op Nederland 3, weg uit de studio omdat er een meisje in mini-rok het beeld in komt lopen. De leraar Islamologie wenst hier niet mee geconfronteerd te worden en vindt vrouwen in mini-rokjes oneerbaar.
De logica achter het persbericht is eenvoudig. Door aandacht te vragen voor dit incident hoopt de NPS hogere kijkcijfers te scoren. En het werkt: vanochtend hebben bijna alle nieuwssites en verschillende kranten het bericht overgenomen, op discussiefora wordt er al volop gediscussieerd en gescholden en morgen kijken we met z’n allen hoe een man met een baard rustig wegloopt nadat hij is gewaarschuwd dat hij een mini-rokje krijgt te zien. Met een beetje geluk wordt het fragment vertraagd herhaald en anders kunnen we het vast terugzien in actualiteitenprogramma’s waarin een deskundige zijn commentaar geeft. En anders wordt het fragment ook nog wel vertoond in een ouwehoerprogramma waarin bekende Nederlanders om een gezellige keukentafel hun ongezouten en ongenuanceerde mening geven over ieder onbenullig nieuwsitem. En dan is het wachten op het volgende incident.
Het experiment van Hassan Bahara
Schrijver Hassan Bahara startte enkele weken geleden een experiment. Eerst schoffeerde hij de moslims, daarna de aanhangers van Geert Wilders. Het goede nieuws is dat Hassan Bahara ondanks zijn gepeperde uitspraken nog leeft. Hij wekt in ieder geval die suggestie op zijn website. Bahara is zelfs niet bedreigd, hij ontving wel onaangename steunbetuigingen. In die zin is zijn experiment jammerlijk mislukt. Maar, het experiment van Bahara heeft wel getoond hoe de media werken.
Bahara op zijn website: Zonder er nauwelijks iets voor hoeven te doen, behalve dan het
neerkwakken van het tekstje op mijn site, heb ik binnen een week meer
interviewaanvragen binnengekregen dan tijdens mijn hele
schrijverscarrière (1,5 jaar) bij elkaar. Daar zaten grote
tv-programma’s tussen en ook kranten en tijdschriften.(..) Ik had een semi BN’er kunnen worden, het lag zo voor het grijpen. (..). Opeens was ik een
“interessante stem” die een “genuanceerd geluid” kon laten horen,
terwijl het in Nederland stikt van die zogenaamde “genuanceerde”
geluiden, alleen zijn die niet interessant genoeg, want niet stellig
genoeg en niet extreem genoeg. Nuance scoort niet. Gezond verstand
scoort niet.”
Bahara heeft van het experiment geleerd wat voor een dubieuze rol
de media spelen. “Het dondert niet of je iets zinnigs te zeggen hebt
dat niet meteen je eigen gelijk bevestigt. Om prominent
zijn in Nederlandse media volstaat het om een grote bek op te zetten.
Wat je daarmee aanricht kan ze geen donder schelen, zolang het maar
hard is, zolang het maar vuil is en zolang het maar hele volksstammen
tegen elkaar kan opzetten.”
Schreeuw om aandacht
Het is een strategie die de afgelopen jaren flink aan populariteit heeft gewonnen: trek de aandacht met uitspraken waarvan je weet dat je een fors aantal mensen tegen de schenen schopt, beroep je daarbij op de vrijheid van meningsuiting en media-aandacht is gegarandeerd je beloning. Een handicap begint hierbij wel te worden dat er inmiddels een koor van schreeuwers is opgestaan en dat je steeds harder moet gaan schreeuwen om ook nog de aandacht te trekken.
PVV
Voor sommige politici, in het bijzonder die van de PVV, is de schreeuw om aandacht een wezenlijk onderdeel van de strategie geworden. De kamerleden van de PVV zijn onder leiding van voorman Wilders bijzonder handig in het genereren van publiciteit en de media zorgen dat deze strategie werkt door iedere onnozele vraag en opmerking ook te plaatsen.
De Volkskrant plaatste enkele weken geleden het artikel van Geert Wilders waarin hij pleitte voor een verbod op de Koran, nadat het NRC het stuk geweigerd had.
Het NRC toonde ruggegraat en weigerde de brief van Wilders omdat de
krant het stuk ondermaats vond. De Volkskrant plaatste het artikel wel,
maar schreef tegelijkertijd in het redactioneel
commentaar dat het pleidooi van de PVV
voorman “volstrekt in strijd
is met de Grondwet”. Ook vroeg de hoofdredactie van het ochtendblad zich af
of “de fractievoorzitter van de Partij voor de Vrijheid nog
toerekeningsvatbaar is”. De Volkskrant kiest er blijkbaar voor artikelen af te plaatsen van mensen van wie de krant vermoedt dat ze
mogelijk niet goed bij hun hoofd zijn.
Ik ben een groot voorstander van de vrijheid van meningsuiting en
vind dat Wilders cs mogen zeggen wat ze willen. In een uitzonderlijk
geval komt er bovendien wel eens iets zinnigs uit die hoek. Iets anders
is of iedere schreeuw om aandacht ook beloond moet worden met
uitgebreide coverage in de media. Er bestaat namelijk geen ‘gelijkheid
van meningen’.
De media zouden daarom geopperde meningen wat meer op hun merites
moeten beoordelen en zich wat minder moeten laten leiden door
verkoopcijfers, kijkcijfers en pageviews. Wilders en de zijnen wekken
soms sterk de indruk dat zij meer uit zijn op aandacht dan op
verbetering van het beleid (zie ook de kamervragen van de PVV).
Wilders mag van mij de Koran een fascistoïde boek vinden en pleiten
voor een verbod op de Koran. Maar het NRC had gelijk: de onderbouwing
van het verhaal van Wilders was uitermate zwak en verdiende niet de
aandacht die het kreeg.
Overigens kan ik het verbieden van boeken moeilijk rijmen met een partij die de vrijheid in haar naam voert. Ik
zou liever zien dat leerlingen op alle Nederlandse scholen leren
kritisch te kijken naar teksten uit religieuze of politieke werken als
de Koran, de Bijbel, Mein Kampf en het Kapitaal.
P.S. Het programma Bimbo’s en Burka’s wordt morgen om 20.30 uur op Nederland 3 uitgezonden
Bron foto: hier
Ewoud Butter 