Sigrid Kaag gekozen tot ‘politicus van het jaar 2018’

Sigrid Kaag (D66) is gekozen tot ‘politicus van het jaar’ in een verkiezing die als ‘alternatief’ voor die van Eenvandaag was georganiseerd. De minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking haalde in deze verkiezing waaraan 1445 mensen deelnamen ruim 32 procent van de stemmen. Europarlementariër Judith Sargentini (GroenLinks) werd tweede (15%), gevolgd door het Amsterdamse gemeenteraadslid Sylvana Simons (12%) en Tweede Kamervoorzitter Khadija Arib (10%). 

Deze Politicus van het Jaarverkiezing werd door mij georganiseerd als alternatief voor de wat mij betreft dubieuze verkiezing (zie hieronder waarom) van Eenvandaag waarvoor Wilders, Baudet, Dijkhoff, Rutte en Klaver genomineerd zijn. 

Voor deze alternatieve stemming waren elf vrouwen genomineerd. Dit lijstje werd samengesteld op grond van een hele korte inventarisatie op sociale media. Daarnaast hadden de deelnemers de mogelijkheid eigen vrouwelijke kandidaten voor te dragen. De oproep tot deelname aan de verkiezing werd verspreid via Facebook en Twitter. De uitslag zal daarom niet representatief zijn, maar is, net als veel andere onzinlijstjes die deze maand verschijnen, vooral leuk voor mensen die van lijstjes houden. Deze alternatieve verkiezing is dus NIET serieus bedoeld, mijn kritiek op de methode van Eenvandaag wel. 

De top 3 

Winnares Sigrid Kaag werkte eerder voor het minister van Buitenlandse Zaken, Shell en de Verenigde Naties. Kaag, die zes talen (Nederlands, Engels, Duits, Frans, Spaans en Arabisch) vloeiend spreekt, leidde namens de VN onder andere de ontwapeningsmissie die leidde tot de vernietiging van chemische wapens in Syrië. In 2017 werd ze minister van Handel en Ontwikkelingssamenwerking. Na het aftreden van Halbe Zijlstra was ze een maand plaatsvervangend minister van Buitenlandse Zaken en daarmee de eerste vrouw uit de Nederlandse geschiedenis op die positie. In september maakte ze veel indruk toen ze de Abel Herzberglezing voor haar rekening nam.

Nummer twee, europarlementariër Judith Sargentini (GroenLinks) publiceerde dit jaar een invloedrijk rapport over de zorgwekkende staat van de democratie in Hongarije. Naar aanleiding van dit rapport besloot het Europees parlement tot strafmaatregelen. Die Hongaarse regering reageerde met een campagne met televisiespotjes gericht tegen Sargentini.

Vanaf het moment dat nummer drie, voormalig tv en radiopresentatrice Sylvana Simons, publiekelijk racisme en xenofobie aan de orde stelde, werd ze zelf bedolven onder vele racistische uitingen en ontving ze diverse dreigementen. Het leidde vorig jaar tot de veroordeling van 20 personen vanwege opruiing en bedreiging. Dit jaar veroverde Sylvana met haar politieke partij BIJ1 met een programma voor ‘radicale gelijkwaardigheid en economische rechtvaardigheid’ een plek in de Amsterdamse gemeenteraad.

Uitslag

De volledige uitslag is als volgt:

1. Sigrid Kaag (471 stemmen)
2. Judith Sargentini (212 stemmen)
3. Sylvana Simons (178 stemmen)
4. Khadija Arib (140 stemmen)
5. Carola Schouten (102 stemmen)
6. Marianne Thieme (72 stemmen)
7. Femke Halsema (55 stemmen)
8. Kati Piri (48 stemmen)
9. Pia Dijkstra (27 stemmen)
10. Esther Ouwehand (17 stemmen,*)
11. Lilian Marijnissen (16 stemmen, *)
12. Jeanine Hennis (9 stemmen)
13. Marietje Schaake (7 stemmen)

(*) Esther Ouwehand en Lilian Marijnissen werden door de deelnemers aan de verkiezing genomineerd. Andere nominaties:

• Sandra Beckerman werd zes keer genomineerd
• Lilianne Ploumen, Sadet Karabulut en Fleur Agema werden vijf keer genomineerd
• Kathelijne Buitenweg, Kirsten van den Hul en Lisa Westerveld werden vier keer genomineerd.
• Carla Dik-Faber, Corinne Ellemeet, Suzanne Kröger, Annabel Nanninga en Willie Dille werden drie keer genomineerd.
• Dilan Yesilgöz en Gladys Albitrouw werden twee keer genomineerd.
• Saskia Bruines, Sharon Dijksma, Mona Keijzer, Anne Kuik, Vera Bergkamp, Judith Hendrickx, Sophie in ’t Veld, Ank Bijleveld, Esther de Lange, Ankie Broekers-Knol en Christine Theunissen werden allen 1 keer genomineerd.

Er werden tot slot ook nog stemmen uitgebracht op Thierry Baudet (3x), Geert Wilders (3x), Kees van der Staay (2x), Pieter Omtzigt (1x) en Peter Kwint (1x). Voorzover mij bekend zijn dit heren en zijn stemmen op hen ongeldig.

Beloon niet het haantjesgedrag, maar politiek vakmanschap

Deze alternatieve ‘verkiezing’ is eigenlijk bij wijze van grap, snel en te gehaast, in niet veel meer dan drie minuten in elkaar gezet. Had ik er iets meer de tijd voor genomen, dan had ik meer vrouwen als genomineerde opgenomen (waaronder Lilian Marijnissen en Esther Ouwehand die volkomen terecht zijn toegevoegd) en had ik ook een paar vragen toegevoegd.

Waarom deze alternatieve verkiezing?

Uit onvrede over het lijstje met vijf genomineerde mannen dat Eenvandaag vrijdag met veel tamtam presenteerde. Nadat de afgelopen jaren Wilders (2013), Timmermans (2014), Wilders (2015), Wilders (2016) en Baudet wonnen, zijn dit jaar Wilders, Baudet, Dijkhoff, Rutte en Klaver de politici die kans maken op de titel.
Over de procedure is Eenvandaag bijzonder helder:

…..en de rest lees je hier.

Dat oogt allemaal zorgvuldig en representatief. Toch heb ik er moeite mee.

Ten eerste omdat het voor een politicus die geen bewindspersonen of voorzitter van een Tweede Kamerfractie is,  bijna onmogelijk is om politicus van het jaar te worden. Voor Tweede Kamerleden is dat heel moeilijk, voor politici die in Europa, provincie of de gemeente actief zijn, is het zelfs zo goed als onmogelijk.

Ten tweede omdat het geen verkiezing is van de beste politicus,  bijvoorbeeld iemand die veel voor zijn/haar achterban of voor het land voor elkaar heeft gekregen, maar eerder van de politicus die van de media de meeste aandacht heeft gekregen. Zo zei Gijs Rademaker van Eenvandaag over de nominatie van Thierry Baudet bij Pauw afgelopen vrijdag:

‘Thierry Baudet is weer genomineerd voor ‘Politicus van het Jaar,’ hij weet de aandacht naar zich toe te trekken ook al zit hij in de kleinste fractie,’ aldus @gijsrademaker bij #Pauw

— Pauw (@pauwnl) 14 december 2018

En Klaas Dijkhoff, vorig jaar nog genomineerd vanwege zijn debatvaardigheden, heeft volgens Eenvandaag zijn nominatie dit jaar te danken aan zijn ‘proefballonnen’, zeg maar: ideeën die vaak direct na het oplaten worden doorgeprikt.

De verkiezing van de politicus van het jaar is daarmee dus vooral een verkiezing geworden van de grootste spektakelmaker, de aandachtstrekker, of , zo u wilt met deze louter mannelijke kandidaten: het Haantje van het Jaar.

Waarom alleen vrouwelijke kandidaten in deze alternatieve verkiezing? 

Het is dit jaar 100 jaar geleden dat Suze Groeneweg voor de SDAP als eerste vrouw werd gekozen in de Tweede Kamer. In 1919 kregen vrouwen kiesrecht en op 15 mei 1920 bracht de eerste vrouw haar stem uit.
We wachten een eeuw later nog steeds op de eerste  vrouwelijke premier, in het kabinet vormen vrouwen een minderheid en we hebben een Tweede Kamer waar nog maar een derde (54 van de 150) van de Kamerleden vrouw is en slechts twee van de dertien fractievoorzitters.  Ik vind dat niet alleen een democratisch tekort, maar anno 2018 ook achterlijk.

Van politicologe Julia Wouters (leest haar boek De Zijkant van de Macht) begrijp ik dat “als het gaat om vrouwen in nationale parlementen,  Nederland is gekelderd naar de 26ste plaats op de Wereldranglijst van de Inter-Parliamentary Union. In 2014 stond Nederland nog op de 16de plek. (..) Terwijl andere landen het steeds beter doen, gaan wij achteruit”.
Eén van de verklaringen die Julia Wouters voor de achterblijvende politieke participatie van vrouwen geeft is dat bescheidenheid een kwaliteit is die in onze maatschappij hoog gewaardeerd wordt bij vrouwen.

Wouters besteedt in haar boek ook aandacht aan de rol van de media. Die zijn steeds  meer aandacht gaan besteden aan poppetjes en conflicten.

“Dat mag de entertainmentwaarde misschien ten goede komen, de politiek zelf wordt er niet aantrekkelijker door. Zo zie je dat bij de nabeschouwing van een een debat ‘experts’ met elkaar in discussie gaan over wie het het best deed, of wie er gewonnen heeft. Het is hoogst ongebruikelijk geworden om de kwaliteit van iemands ideeën en voorstellen te becommentariëren. “

Dat heeft ook gevolgen voor de politieke participatie van vrouwen:

“Politiek verwordt steeds meer tot een spektakel, met politici als acteurs en de journalist als recensent. Dat heeft een impact op de politieke arena. En op een disproportionele manier op vrouwen. Deze manier van journalistiek bedrijven laat steeds meer een kant van de politiek zien die vrouwen onaantrekkelijk vinden.”

De politiek wordt door de media vooral als een gevecht verslagen. Wouters ziet dat als een gevolg van de wijze waarop vooral mannen verslag doen. Ze pleit daarom voor meer vrouwelijke parlementaire verslaggevers:

Het is algemeen bekend dat wanneer vrouwen meer dan 30 procent van een organisatie uitmaken, er een kantelpunt bericht wordt en de cultuur verandert. maar aangezien de parlementaire pers die 30 procent bij lange niet haalt, blijft de manier waarop de politiek wordt verslagen en geduid onverminderd mannelijk.”

Laten we voor de politicus van het jaar niet het haantjesgedrag belonen, maar politiek vakmanschap. Dat kunnen uiteraard ook mannen zijn, maar als statement koos ik ervoor om in dit geval alleen vrouwen te nomineren.

Veel dank aan iedereen die de moeite heeft genomen om deel te nemen! 

© foto Wikimedia/ Ministerie van Buitenlandse Zaken