Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid stopt per 1 januari 2015 met de subsidiëring van FORUM, het instituut voor multiculturele vraagstukken. Dat heeft minister Lodewijk Asscher vandaag in een brief aan de Tweede Kamer laten weten.
Asscher wilde graag dat Forum zich zou ontwikkelen tot “een flexibele kennismakelaar”, maar de Raad van Toezicht van Forum betwijfelde of de organisatie die transitie aankon. Een door de minister aangestelde ambtelijke verkenner bevestigde dit vermoeden, mede op basis van beelden die externe partijen (andere kennisinstituten, departementen en gemeenten) over FORUM hebben.
Het werk dat door Forum werd uitgevoerd, zal deels bij Movisie en deels bij het Verwey-Jonker Instituut worden ondergebracht.
Al eerder besloot het ministerie dat de subsidie aan FORUM volgend jaar met 46 procent zou worden gekort. Dat leidde tot reorganisatieplannen en onrust onder de werknemers. De instelling die in Utrecht is gevestigd, ontvangt dit jaar nog ongeveer 5,5 miljoen subsidie van Sociale Zaken.
Eén van laatste relicten oude minderhedenbeleid
Met Forum verdwijnt één van de laatste instellingen van het oude minderhedenbeleid. Forum werd in 1996 opgezet uit onvrede over het Nederlands Centrum Buitenlanders (NCB). Het NCB was op haar beurt in 1974 ontstaan uit een fusie van de Landelijke Stichting Welzijn Buitenlandse Werknemers (LSWBW) en de Stichting Bijstand Buitenlandse Studerenden (SBBS). Het NCB probeerde de maatschappelijke positie van buitenlandse migranten te verbeteren door middel van maatschappelijke en politieke beïnvloeding enerzijds en door projecten gericht op de emancipatie van de migranten. De eerste directeur was Ben Koolen. Mohammed Rabbae trad 1982 als directeur aan. Hij maakte van het NCB een invloedrijke lobby-organisatie die nauw samenwerkte met migrantenorganisaties en met lokale Centra Buitenlanders.
In 1996 werd het NCB onder leiding van Ilhan Akel een onafhankelijke landelijke projectorganisatie nadat toenmalig staatssecretaris Erica Terpstra in 1994 bekend had gemaakt dat zij één centrale organisatie wilde, die minder aan belangenbehartiging voor minderheden zou doen dan het NCB. De subisidie aan het NCB stopte. De werknemers kregen de keuze: overstappen naar het nieuw op te richten multiculturele expertisecentrum Forum, of bij het NCB blijven.
Forum werd de eerste jaren geleid door Jaques Veeris, Tineke van den Klinkenberg samen met Ahmed Aboutaleb, de huidige burgemeester van Rotterdam en daarna door Sadik Harchaoui, die vorig jaar vertrok.
Harchaoui probeerde de organisatie van een belangenorganisatie te transformeren tot een kenniscentrum. Medewerkers van Forum mengden zich onder zijn leiding minder in het politiek-maatschappelijke debat. De organisatie werd misschien ook daardoor steeds kleurlozer en vooral minder zichtbaar.
Het blad Contrast is misschien één van de beste producten waarvoor Forum verantwoordelijk was. Contrast ontstond in 1994 na een fusie van het maandblad Buitenlanders Bulletin en weekblad Nieuwsblad Migranten, twee nieuwsbrieven van migrantenorganisaties. In 2003 zag Forum het uitgeven van het blad niet meer als één van haar kerntaken. Het blad, leerschool voor diverse, later vaak succesvolle journalisten, heeft het daarna nog een paar jaar op commerciëlere basis volgehouden, maar is inmiddels ter ziele.
Als kenniscentrum produceerde Forum geregeld nog interessante publicaties, al werden die vaak geschreven door ingehuurde gastschrijvers. Het instituut wist zich uiteindelijk onvoldoende te onderscheiden van andere kenniscentra.
De belangrijkste reden voor het verdwijnen van Forum is waarschijnlijk dat er de afgelopen jaren steeds minder steun was voor categoraal beleid, beleid dat specifiek gericht is op etnische minderheden. Dit beleid is op veel terreinen niet meer van deze tijd. Hierdoor zijn al eerder ook lokale kenniscentra verdwenen, zoals het Amsterdamse ACB Kenniscentrum (voorheen Amsterdams Centrum Buitenlanders).
Ik schreef dit stuk voor Republiek Allochtonie. In het verleden werkte ik o.a. bij ACB Kenniscentrum en heb ik vaak samengewerkt met medewerkers van Forum en daarvoor het NCB. Ik wens de overgebleven medewerkers van Forum veel sterkte en succes en is nieuwsgierig hoe Movisie en het Verweij-Jonker zich zullen presenteren als ‘flexibele kennismakelaars’. Voor uw kennis, nieuws en achtergronden blijft u natuurlijk van harte welkom op Republiek Allochtonië 😉
Zie ook:
Ewoud Butter 
One thought