Even reclame: a.s. dinsdag ligt Porselein, de tweede roman uit van auteur Bettina Drion in de boekhandels. Bettina en ik debuteerden in 2008 gelijktijdig met onze eerste roman, organiseerden samen met de uitgever een boekpresentatie en zijn daarna bevriend geraakt. Bettina is niet alleen een leuke, intelligente, mooie vrouw met humor, ze kan ook goed schrijven. Ik heb een eerdere versie van het manuscript gelezen en beveel Porselein van harte aan.
Deze week is het boek extra actueel geworden vanwege de heisa die is ontstaan nadat bekend werd dat Grimbert Rost van Tonningen, zoon van de bekende NSB’er Meinoud Rost van Tonningen een speech zal houden tijdens de 4-mei viering in Culemborg.
Hieronder het persbericht van de uitgever.
De Tweede Wereldoorlog heeft lang doorgewerkt in het dagelijkse leven van vele miljoenen landgenoten. Ook bij diegenen die fout zijn geweest, en dat waren toch een groot aantal NSB’ers/landverraders (ruim 300.000).
Het NSB-verleden heeft in veel gezinnen en gemeenschappen nog heel lang zijn sporen achtergelaten. Niet alleen werden familie en kinderen van NSB’ers mede door het stempel dat ze kregen lange tijd buiten de maatschappij gehouden, ook zelf droegen ze de last en de schuld voor de daden die werden begaan door hun ouders of naaste familie.
Bettina Drion, de auteur van Porselein, is de kleindochter van een NSB’er die op 3 mei 1945 werd geëxecuteerd in Kamp Vught, twee dagen voor de bevrijding van Nederland. Pas op latere leeftijd ontdekte zij wie haar grootvader was.
Drion schreef haar roman Porselein op basis van documenten uit de landelijke archieven en brieven van haar grootvader. Porselein is geen reconstructie, geen zoektocht naar de waarheid, het is een roman over hoe de keuzes van één mens, hun sporen kunnen achterlaten tot op de dag vandaag. Het is ook een roman over een verleden dat voor velen in Nederland een onderdeel van de eigen persoonlijke geschiedenis is geworden. Een geschiedenis waarvan niemand zelf deel heeft uitgemaakt of willen uitmaken, en die toch maakt dat het kijken naar zichzelf een ander mens laat zien.
Over Porselein Porselein vertelt afwisselend het verhaal van Susan, een jonge gescheiden vrouw die wordt geconfronteerd met het verzwegen verleden van haar familie, en het verhaal van haar grootvader, Sam Warenaar, die aan het eind van de Tweede Wereldoorlog wordt geëxecuteerd wegens landverraad en spionage.
Na het afwikkelen van de laatste scheidingsperikelen besluit Susan met haar dochter intrek te nemen in het leegstaande huis van haar vorig jaar overleden oma. Tijdens de uitreiking van de prestigieuze Joodse Yad Vashem-onderscheiding aan de verzetsheld Hoffman, de grootvader van haar vriendin Anke, hoort Susan onverwacht een verhaal over haar grootouders. Haar grootvader, over wie zij weinig tot niets weet, was kennelijk een landverrader en is geexecuteerd. Susan staat in tweestrijd. Zal ze op zoek gaan naar het verleden van haar familie, of is het beter te zwijgen zoals haar vader Pieter en oma Emma altijd hebben gedaan, bang als ze is voor wat ze zal ontdekken?
Het is begin jaren ’30 als Sam Warenaar de kunstzinnige Emma ontmoet. Hij valt als een blok voor haar maar ze is al verloofd. Uit pure liefde kiest ze uiteindelijk voor Sam en kort na hun huwelijk wordt Pieter geboren. Via de zwager van Emma komt hij in contact met de NSB en in de oorlog kiest hij voor het lidmaatschap, deels uit idealistische, maar vooral uit praktische overwegingen. Hoewel Emma het er niet mee eens is, zet Sam zijn werk voor de Duitsers voort, zowel in zijn baan op het bevolkingsregister in Amsterdam, als ’s avonds als stemmingspeiler. Sam kan niet bevroeden welke gevolgen dat zal hebben voor de toekomst.
Bettina Drion (1968) debuteerde in 2008 met Een doodgewone week. Zij won enkele verhalen- wedstrijden, en publiceerde eerder in de bundel Ware verhalen (De Geus). Ze werkte ruim vijf jaar aan Porselein, haar eerste grote roman die is gebaseerd op de persoonlijke geschiedenis van haar familie. Bettina Drion is woonachtig in Zaandam.
De roman Porselein wordt uitgegeven door Uitgeverij Marmer.
Ewoud Butter 