Zowel onder autochtonen als allochtonen in Amsterdam is er sprake van multicultureel onbehagen. Belangrijkste oorzaken voor dit onbehagenzijn negatieve ervaringen met veiligheid en segregatie en het gevoel hier niet tegen beschermd te worden. Dat zijn de belangrijkste conclusies van een kwalitatief onderzoek dat door stichting Voorbeeld en Cadre vorig jaar is gedaan in opdracht van De Rode Hoed.
Tijdens een verkiezingsdebat woensdag in de Rode Hoed gaf onderzoeker en projectleider Eva Klooster aan dat de helft van de onderzochte groep overweegt – indien mogelijk – op de PVV te stemmen. De anderen willen niet stemmen of hebben nog geen keuze gemaakt.
Volgens Klooster houden typische PVV thema’s als immigratiestop en dubbele nationaliteit de geïnterviewden weinig bezig. Opvallend is datgeen van de geïnterviewden a priori tegen multicultureel samenleven zegt te zijn; wel hebben zij er negatieve ervaringen mee. Klooster:”Ervaringen met onveiligheid en criminaliteit staan daarbij op nummer één. De meerderheid van de geinterviewden heeft ervaringen met criminaliteit, overlast of grof gedrag van jongeren. Ze hebben ervaring met schelden, bedreiging of geweld door jongeren (o.a. op straat, openbaar vervoer); Marokkaanse jongeren die in groepen operen worden in dit kader vaak genoemd.”
Een tweede punt van onbehagen is volgens Klooster de segregatie in woonwijken, onderwijs en het daarmee samenhangende gevoel van buitensluiting. Klooster: “Voor veel onderzochten geldt een sterk veranderde leefsituatie, vooral situaties waarin men zelf een minderheid is geworden in buurten, op het werk of op school. De confrontatie met groepen die zich alleen op de eigen culturele of religieuze gemeenschap richten, die op straat, in de kantine in de eigen taal spreken verscherpt het gevoel buitengesloten te worden.” Volgens Klooster hebben de allochtonen onder de geinterviewden nog eens extra last van de segregatie binnen de samenleving omdat zij ervaren niet als individu benaderd te worden, maar als lid van een groep. “Die beklemming ervaren zij vanuit hun ‘witte’ omgeving als ook vanuit de conservatieve islamitsche Amsterdammers.”
Volgens Klooster geven de (potentiele) PVV-stemmers unaniem als reden om op Wilders te stemmen dat hij “de enige is” die de eerder genoemde problemen benoemt, hoewel hij ook uitspraken doet die zij niet onderschrijven (het verbod op de Koran krijgt bijvoorbeeld geen enkele ondersteuning). Ze voelen zich onvoldoende beschermd en gehoord door de traditionele partijen en het is hen niet duidelijk wat er in Amsterdam gedaan door de overheid en bestuur gedaan is om de problemen rond veiligheid, segregatie aan te pakken.
Ik was één van de onderzoekers die namens stichting Voorbeeld het onderzoek heeft uitgevoerd. Hoewel het om een kleinschalig (25 respondenten) kwalitatief onderzoek gaat, denk ik dat de onderzoekspopulatie in belangrijke mate representatief is voor de (grote) groep PVV-aanhangers en niet-stemmers in Amsterdam.
Het gehele onderzoeksrapport is hier te lezen.
Ewoud Butter 